Reflecterende steenslagen in oppervlakbehandelingen

Naast het toepassen van reflecterende steenslagen in asfaltdeklagen is dit ook toe te passen in oppervlakbehandelingen. De toepassingen komen voor een klein deel overeen met die van de asfaltdeklagen, doch er zijn wezenlijke verschillen.

Toepassingen van reflecterende slijtlagen:

• Wegen zowel binnen als buiten de bebouwde kom
• Gebiedsontsluitingswegen en smalle wegen buiten de bebouwde kom
• Fietspaden

 

Aanbrengen reflecterende oppervlaktebehandeling te Laaksum in 2005



Invloed op de zichtbaarheid van de weg:
Reflecterende oppervlakbehandelingen zijn bijzonder geschikt voor het toepassen op ontsluitingswegen, met name op de smalle wegen in het buitengebied. Deze wegen worden doorgaans nauwelijks of niet voorzien van openbare verlichting en/of markeringen. Vooral in de donkere herfst- en winterperiode zijn deze wegen daardoor extra gevaarlijk, vanwege het bochtige karakter in combinatie met vervuiling door modder in met name agrarische gebieden. Door de hoge mate van reflectie, is het verloop van deze wegen veel beter vroegtijdig waar te nemen, waardoor de kans op eenzijdige ongevallen afneemt.

Factoren die van invloed zijn op de zichtbaarheid van de weg:

• Daglicht
• Verlichting door verkeer
• Verlichting door woningen/panden
• Openbare Verlichting

Invloeden op van lichtreflectie op reflecterende oppervlakbehandelingen:

• Oppervlaktestructuur.
• Slijtage
• Vochtigheidsgraad van het wegdekoppervlak
• Vervuiling van het wegdek
• Observatiehoek van het wegoppervlak
• Lichtinvalshoeken

Dezelfde reflecterende oppervlakbehandeling bij Laaksum, 5 jaar later, in oktober 2010

Oppervlaktestructuur:

Het gaat hierbij om voldoende verstrooiing van het licht en de meetresultaten van lichtreflectie.

Slijtage:

Door gebruik wordt het steenoppervlak als het ware meer en meer gepolijst waardoor de reflectiewaarde afneemt. Dit heeft als gevolg dat de lichtverspreiding gedurende de gebruiksduur minder kan worden. Door het toepassen van een steensoort met een hoge polijstwaarde (PSV-waarde) kan dit worden voorkomen. Of de oppervlakbehandeling moet bestaan uit een steenslag 3 steenskelet in combinatie met een "zachtere" reflecterende steensoort.

Berekening van de luminantie (helderheid van de weg):

De luminantie kwantificeert de lichtperceptie van een persoon die een oppervlak (het wegdek) bekijkt vanuit een bepaalde hoek en richting. Sinds de jaren zestig worden de meeste fotometrische luminantieberekeningen verricht op basis van de theoretische wegdekcategorieën R1, R2, R3 en R4, die vastgelegd werden door de CIE (Internationale Commissie voor Verlichtingskunde). R1 komt overeen met een betonnen wegdek, R2 staat voor diffuus asfalt, R3 voor klassiek asfalt en R4 voor reflecterend asfalt.

Hiervoor is een R-tabel ontwikkeld die de reflectie-eigenschappen van een wegdek vermeldt onder een aantal invalshoeken. Uiteindelijk is hieruit te herleiden op welke onderlinge afstanden de lichtmasten moeten worden geplaatst en met welk vermogen. In bestaande situaties kan worden afgelezen hoeveel het lampvermogen kan afnemen. Tevens is er nog een optimalisatie (besparing) mogelijk door het toepassen van hoogreflecterende reflectoren in de armaturen.

Positief effect in combinatie met aanpassen Openbare Verlichting:

• Aanzienlijke reductie van de CO² uitstoot
• Vergroot sterk de verkeersveiligheid
• Verhoogd de sociale veiligheid
• Forse besparingen op energie-uitgaven

Hetzelfde geldt ook voor fietspaden. Naast argumenten uit de voorgaande alinea is hier nog aan toe te voegen, dat het vermogen van de lichtbron van het fietsverkeer aanmerkelijk lager ligt. Daardoor is er standaard al minder verlichting op het wegdek. Dit wordt aanzienlijk verhoogd door het toepassen van reflecterende oppervlakbehandelingen. Omdat er een groter contrast ontstaat, en daardoor een grotere waarneembaarheid, levert dit, net als bij de deklagen, een positieve bijdrage aan de verkeersveiligheid en de lichtbeleving.



Oppervlaktebehandeling op fietspad van Luxovit en Porfier tussen Wijckel en Balk



Voor fietspaden passen wij hiervoor momenteel de volgende reflecterende steenslagen toe:

• Reflexing White
• Luxovit

Detail oppervlaktebehandeling van Reflexing White

Reflexing White

Deze steenslag wordt onder de handelsnaam "Reflexing White" op de markt is gebracht. Deze, uit Noorwegen afkomstige witte steensoort, heeft de eigenschappen van een steenslag 3. Het heeft een polijstgetal van 58 en de weerstand tegen verbrijzeling bedraagt minder dan 15. Deze steensoort kan in diverse gradaties 100% verwerkt worden in oppervlakbehandelingen.

Luxovit

 Toepassing in een mengverhouding van 50% Luxovit en 50% Steenslag 3:

• Enkelvoudige oppervlakbehandeling (L+S**4/8)
• Dubbele oppervlakbehandeling (2 x L+S** 4/8)
• Nagestrooide oppervlakbehandeling (L+S** 4/8 en nagestrooid met L+S** 2/5)

** L+S = Mix van 50% Luxovit en 50% steenslag 3

Conclusie

Naast een toename van de veiligheid blijkt uit proefmetingen, dat de reflecterende oppervlakbehandelingen kunnen leiden tot een energiebesparing van ca. 45 procent en daardoor aanmerkelijk minder CO2 uitstoot.
Bij toepassing in de buitenlucht zorgt het lichte wegdek ervoor dat bij hoge buitentemperaturen minder stralingswarmte aan de omgeving wordt afgegeven. Deze lagere temperatuur heeft ook weer een positieve invloed op de levensduur van de asfaltconstructie, omdat het asfalt 's zomers minder heet wordt en er daardoor minder snel spoorvorming zal gaan optreden.
Wij betrekken als Ballast Nedam Infra zelf in een vroeg stadium de openbare verlichting er bij om een zo optimaal mogelijk concept aan te bieden. Doorgaans zijn openbare verlichting en wegverhardingen afzonderlijke werkterreinen.

Deze witte steensoort is o.a. afkomstig uit het noorden van Denemarken. De steensoort heeft hoge reflectiewaarden en een PSV-waarde van 55 (polijstgetal). De verbrijzelingwaarde ligt daardoor iets ongunstiger. Daarom is Luxovit uitermate geschikt in combinatie met b.v. een steenslag 3. Dit in een mengverhouding van ca. 50% steenslag 3 en 50% Luxovit. Steenslag 3 heeft een hoge verbrijzelingwaarde en vormt daarmee in wezen het skelet van deze oppervlakbehandeling waartussen de verbrijzelinggevoelige Luxovit beschermd wordt.

Toepassing op wegen en fietspaden:

• Enkelvoudige oppervlakbehandeling (RW* 4/8)
• Dubbele oppervlakbehandeling (2x RW* 4/8)
• Nagestrooide oppervlakbehandeling (RW* 4/8 en nagestrooid met RW* 2/5)

* RW = Reflexing White